WhatsOpa: stap voor stap aan de smartphone

1 nov 2016 | familie, In de media

Mijn vader wordt oud. Autorijden lukt nog wel, maar vanuit Friesland naar Amsterdam is hem te druk. En ik heb mijn handen vol aan mijn ouderenpraktijk, de kinderen met hun proefwerkweken, sport en puberruzies en ik verlang enorm naar een weekendje weg met mijn leuke man. Na werktijd de files trotseren of een lange treinreis met mijn trouwe vriend de laptop behoort natuurlijk tot de mogelijkheden. Maar voor Opa is een bezoek zonder kleinkinderen weinig waard. Hij heeft een publiek nodig voor zijn streken en avonturen van vroeger en ik ken al die verhalen al. Ik zal iets moeten verzinnen… een ‘Plan voor Opa’.

Zonen of dochters zoals ik moeten zorgproblemen vóór zijn. Dat geldt helemaal voor mij: ik ben nota bene gepromoveerd in ouderengeneeskunde en verslind boeken over ouderenwelzijn. Dit is mijn kans! Voor iedere oudere is regelmatig sociaal contact enorm belangrijk, weet ik. Zo blijven ze actief en betrokken. Ik weet ook dat koffie drinken met een vrijwilligster niet de oplossing is. Het gaat om contact met de mensen waar ze al van houden, hun naasten: familie, vrienden, buren.

Zijn koelkastmodel mobieltje staat nooit aan

Als een druk gezinsleven en bergen werk een regelmatig bezoek aan Opa belemmeren, biedt de telefoon soelaas. Maar de telefoongesprekken met mijn vader zijn kort. Hij kent het moderne telefoonverkeer niet en daar moet ik iets aan doen. Waarom stuur ik geen vakantiefoto’s naar mijn vader via WhatsApp? Waarom speelt mijn zoon geen virtueel spelletje met hem en waarom chat mijn dochter niet met haar Opa? Het antwoord is dat mijn vader niet van “die schermpjes” houdt. Hij is van de oude stempel, gepensioneerd leraar en dominee. “Ik hou niet van digitaal en van dingen tegelijk doen”, zegt hij. Dus staat zijn koelkastmodel mobieltje nooit aan.

Plan voor Opa: een spoedcursus digitalisering

Ruim 30 procent van de 75-plussers is actief op internet en één op de tien maakt gebruik van social media. De overheid wil de online activiteit van ouderen bevorderen want internet is een must: belastingen, bankzaken, afspraken regelen, alles gaat vandaag de dag digitaal. E-health, contact met thuiszorg, huisarts of ziekenhuis, het kan allemaal via een beeldscherm. Er zijn apps voor gymnastiek, geheugentraining en mantelzorgondersteuning. Het ‘Plan voor Opa’ krijgt vorm: hij krijgt een spoedcursus digitalisering om zo snel mogelijk toe te treden tot de groep social media-gebruikers. Mijn zus, mijn kinderen en ik gebruiken onderling het meest WhatsApp. Dus krijgt Opa een telefoon cadeau. Ik verzeker me van de medewerking van de hele familie, overtuig mijn broer dat ook hij op zijn vijftigste aan de smartphone moet en enthousiasmeer mijn kinderen voor het komende digitale contact met Opa. “Kan hij ook mindcraften?”, vraagt mijn zoon.

Een smartphone, maar welke?

Ik heb zelf een heerlijk overzichtelijke iPhone. Maar zoveel geld voor een extra exemplaar heb ik nu niet. Er zijn mooie seniorenapps voor een Android toestel, maar ik zie mijn vader al paniekeren als hij buiten het “seniorenscherm” terecht komt. Google wijst mij op simpele en goedkopere smartphones voor senioren: de Doro, de Simphone en de Amplicom. Ze zijn allemaal nog maar net op de markt en ik zie nog geen enkel vergelijkend onderzoek dat mij wijzer kan maken. Vanwege de vrolijke kleurtjes, de aardige verkoper van de Thuiswonenwinkel , de makkelijk te bedienen apps en vooral de beloofde telefonische coaching, kies ik voor de Sim.

“De foto’s die ik krijg, vind ik mooi”

Met een glimlach van oor tot oor neemt Opa zijn nieuwe glimmende smartphone in ontvangst. Hij vindt het een prachtig cadeau. “Dat had echt niet gehoeven”, zegt hij. “Veel te duur.” Maar daardoor is hij extra tevreden en voelt hij zich verplicht zijn best te doen. Op dag één krijgen we van hem een enkel bericht: ‘Hallo’. Op dag twee staat zijn smartphone uit. Ik bel hem op de vaste lijn. “Ik ben hondsmoe van het lezen van al jullie berichtjes.” “Ik heb te dikke vingers voor dat scherm.” “Ik moet de hele tijd weer opnieuw beginnen.” Smoes na smoes. Ik vraag door en dan klinkt eindelijk: “De foto’s die ik krijg, vind ik mooi.” Hij ziet zijn jongste kleinzoon op voetbalkamp, zijn oudste met een net gevangen snoekbaars, en krijgt een selfie (“Een wat?”) van zijn kleindochter.

De berichten blijven komen

Ik reis af naar Friesland om les te geven. Met het toestel in zijn hand zit mijn vader wat vertwijfeld in zijn relax fauteuil. Ik bel de helpsdesk en geef de hoorn aan hem. De dagen daarop ontvangen wij berichten in de trant van “Goedemorgen, het gaat elke dag ietsje beter” en foto’s van zijn tuin. En de berichten blijven komen. “WhatsOpa is actief”, zeggen wij na twee weken tijdens het avondeten. FaceTime, Skype, het zit allemaal nog in de planning. Want mocht mijn vader ooit alleen komen te staan, dan koop ik een groter scherm voor hem en lezen we via Skype op vaste tijden samen de krant en drinken we een kop koffie. Kan ik direct even checken of hij zich heeft aangekleed.

Dr. Annetje Bootsma promoveerde aan het LUMC op de Leiden 85-plus Studie bij professor Rudi Westendorp. Lees meer over haar WhatsOpa-initiatief in dit Telegraaf-artikel van oktober 2015, inclusief vier tips om grootouders aan de smartphone te krijgen.

Archief